© Panagis Kavallieratos

istoria pisw apo ta futa

Vitex agnus-castus

Η Λυγαριά ή Λυγιά

 όπως συνηθίζουμε να την ονομάζουμε στην Κεφαλονιά, 

είναι φυλλοβόλος θάμνος που συνήθως φτάνει τα 4 μέτρα. 

Τα φύλλα της είναι απαλά σχεδόν με βελούδινη υφή 

και λόγω της παλαμοειδούς μορφής τους 

ένας αρχάριoς εύκολα τα συγχέει με τα φύλλα του γένους Canabis. 

Τα κυανά εντυπωσιακά και αρωματικά άνθη της εμφανίζονται από τα μέσα του καλοκαιριού έως και τον Σεπτέμβρη.

Το φυτό μνημονεύει ο 

Παυσανίας ως το το αρχαιότερο ιερό δέντρο

 των Ελλήνων, 

ο ίδιος το πρωτοείδε όταν 

επισκέφτηκε το ιερό της Ήρας στη Σάμο. 

Σύμφωνα με τον μύθο, 

η Ήρα προστάτιδα θεά του γάμου 

γεννήθηκε κάτω από ένα θάμνο λυγιάς. 

Οι γυναίκες στις τελετές των 

Θεσμοφορίων 

ξάπλωναν πάνω σε κλαδιά λυγιάς,

 πιστεύοντας ότι έτσι θα 

διατηρούσαν την αγνότητα τους(Agnus-αγνό).

 

Τα ευλύγιστα κλωνάρια

της λυγιάς χρησιμοποιούνται

από την αρχαιότητα 

έως και σήμερα 

για την καλαθοπλεκτική 

αλλά και ως σχοινιά 

που δημιουργούν 

γερούς κόμπους.

Ο Οδυσσέας χρησιμοποίησε την λυγιά

προκειμένου να δεθούν οι σύντροφοί του στις κοιλιές κριαριών 

και να δραπετεύσουν από την σπηλιά 

του Κύκλωπα Πολύφημου.(Οδύσσεια στίχος 9.427)

Η φαρμακευτική δράση της είναι 

γνωστή από την αρχαιότητα 

και αναφέρεται από τον 

Ιπποκράτη και τον Διοσκουρίδη. 

Τα εκχυλίσματα του καρπού της 

λυγιάς είναι 

ιδιαιτέρως γνωστά σε σύγχρονα 

φαρμακευτικά σκευάσματα 

για την αντιμετώπιση 

του προεμμηνορρυσιακού συνδρόμου.

Οι καρποί έχουν καυστική γεύση και 

χρησιμοποιούνται 

ως υποκατάστατα πιπεριού. Παλαιότερα στην λαϊκή 

ιατρική 

εχορηγείτο ως ανασταλτικό των σεξουαλικών ορμών 

και γι’ αυτό ονομαζόταν “πιπέρι των μοναχών”.

Πιθανότατα λόγω της ομορφιάς του άνθους 

άλλα και των ιδιοτήτων του φυτού 

με τις ποικίλες χρήσεις του υπάρχει η εξής λαϊκή ρήση:

“Οποιος περάσ’ από λυγιά και δεν παρη κλωνάρι, 

να μαραθεί να ξεραθεί να πέσει στο κλινάρι”

 (Τα Δημώδη ονόματα των φυτών Theodor von Heldreich)